[West-Sahara] Nieuwe fase in oorlog

[Frank Willems]

Nadat Marokko de wapenstilstand had verbroken reageerde het Front
Polisario met beschietingen. Marokko smoorde de berichtgeving hierover.
Dat kan men nu niet meer volhouden.

Het militaire ingrijpen tegen de wegblokkade bij Karkarat, op de weg
tussen Marokko en Mauritanië, was onontkoombaar. De koning van Marokko
had keer op keer trots verklaard dat het zijn bedoeling is om
West-Sahara te ontwikkelen tot een economische draaischijf voor de
handel tussen Marokko en zijn Europese partners en Afrika. De blokkade
van die route bracht dat hele economische ontwikkelingsmodel in gevaar.
Die weg moest open. Het Polisario was echter luid en duidelijk in zijn
waarschuwing dat de demonstranten met geen vinger mochten worden
aangeraakt. De blokkade vond plaats 10 jaar na de traumatische
ontruiming van het Gdeim Izik protestkamp. De wegblokkade was op
Polisario gebied volgens de bestandslijnen van 1991 en Marokkaans
overschrijden van die lijn zou tot hervatting van de oorlog leiden.
Na een bezoek van de Franse minister Drian besloot Marokko tot een
zogenaamd pacifistisch ingrijpen, dat wil zeggen door ongewapende
militairen. Daarbij was MINURSO personeel aanwezig maar geen
onafhankelijke pers. Volgens Saharaanse bronnen is er wel degelijk
geschoten, ook door het Polisario. Hoe dan ook, de weg werd vrijgemaakt
voor het economische ontwikkelingsmodel dat is gebaseerd op kolonialisme
en plundering. Het Front Polisario reageerde meteen met beschietingen op
Marokkaanse stellingen langs de verdedigingslinie van 2700 kilometer
door West-Sahara. De beschietingen zijn een dagelijkse routine geworden.
Marokko ontkende daar last van te hebben. De familie van gesneuvelde
Marokkanen kreeg te horen dat zij slachtoffer zijn geworden bij een
vredesmissie in Centraal Afrika. Zenuwachtige legereenheden beschoten
een Mauritaanse patrouille omdat die werd aangezien voor een
Polisario-eenheid maar er was mis geschoten en excuses werden snel
gemaakt. De nieuw ontketende oorlog haalde het nieuws niet. Wel werd er
een zogeheten NOTAM afgegeven, een "notice to airmen" waarin wordt
gewaarschuwd voor gevaar in het luchtruim van West-Sahara. Trump
verklaarde de Sahara Marokkaans, tot grote vreugde van koning Mohamed.
In Nederland werd het reisadvies van Buitenlandse Zaken niet aangepast.
Vanuit Rotterdam vertrok het tankschip EPIC BARBADOS (IMO: 9245081)
richting Al Ajoen met een lading brandstof voor de bezettende
mogendheid. Business as usual.

Na bijna drie maanden van dagelijkse beschietingen is nu een nieuwe fase
ontstaan in de oorlog door een aanval van het Polisario op een militaire
basis in Marokko zelf, op een kilometer of 30 van de stad Assa. Daarmee
wordt duidelijk dat het Polisario achter de Marokkaanse verdedigingsmuur
kan bewegen.
De aanval gebeurde kort na grote Algerijnse manoeuvres in de provincie
Tindouf aan de grens met Marokko waarbij met scherpe munitie werd
geoefend. Gisteren werd bekend dat het Polisario een raketaanval heeft
uitgevoerd op de douanepost bij Karkarat. De economische ontwikkeling
van bezet West-Sahara is nu duidelijker dan ooit afhankelijk van een
door oorloghandelingen bedreigd schakelpunt. De investeringen van de
koning en zijn bondgenoten blijken toch wel vol risico. In Spanje is er
nu nadrukkelijker aandacht voor de ontwikkelingen en ook Al Jazeera
brengt nu nieuws over de oorlog. Zelfs Marokkaanse media besteden
ondertussen aandacht aan de beschietingen. Het wachten is op een
militaire reactie van Marokkaanse zijde. Marokko zal daarvoor
waarschijnlijk eerst steun zoeken bij de westerse bondgenoten waaronder
Israël. Men zal echter moeten oppassen op de grens met Algerije. Als bij
een achtervolging van een Polisario eenheid per ongeluk Algerijnse
soldaten op de korrel worden genomen zal dat leiden tot een bittere maar
grote Saharaanse grijnslach. De oorlog in Noord-Afrika zal dan echt
ontbranden.