[West-Sahara] nadere vragen en schandelijke antwoorden over opzijschuiven uitspraak EU Hof

[fwillems op antenna.nl]

VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Binnen de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken bestond bij enkele 
fracties de behoefte de minister van Buitenlandse Zaken enkele vragen en 
opmerkingen voor te leggen inzake zijn brief d.d. 6 juli 2018 houdende 
de geannoteerde agenda van de Raad Buitenlandse Zaken van 16 juli 2018 
(2018Z13799). Tevens is voor dit Schriftelijk Overleg geagendeerd het 
verslag van de Raad Buitenlandse Zaken van 25 juni 2018 (21501-02, nr. 
1891).

De voorzitter van de commissie,
Pia Dijkstra

De griffier van de commissie,
Van Toor

zie: 
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2018Z14059&did=2018D39624


Marokko – Westelijke Sahara

De leden van de SP-fractie hebben grote zorgen over de plannen van de EU 
die ertoe moeten leiden dat producten uit door Marokko bezette 
Westelijke Sahara ook onder de verlaagde tarieven de EU kunnen worden 
ingevoerd. Dit draagt toch bij aan het in stand houden van een illegale 
situatie, namelijk de heerschappij van Marokko over de Westelijke 
Sahara? Kan de minister dit toelichten?  In uitspraken van het Europees 
Hof is vastgesteld dat de Westelijke Sahara geen deel uitmaakt van 
Marokko en dat verdragen met Marokko daarom niet geldig zijn voor de 
Westelijke Sahara. Waarom wil de minister deze uitspraak naast zich 
neerleggen? Heeft de minister onafhankelijk juridisch advies ontvangen 
over de huidige plannen van de EU? Zo ja, kan dat met de Kamer worden 
gedeeld? Zo nee, is de minister bereid dat advies alsnog te vragen en 
ligt het niet voor de hand dat het Europees Hof zich ook uitspreekt over 
de nieuwe plannen?

     19. Antwoord van het kabinet:

De uitgangspositie van de EU is dat aanpassing van de protocollen bij 
het Associatieakkoord geen afbreuk doet aan de standpunten van de 
Europese Unie ten aanzien van de status van de Westelijke Sahara als 
niet zelfbesturend gebied. De EU zal zich blijven inspannen om onder de 
vlag van de VN tot een vreedzame oplossing van het geschil te komen.

Daarnaast zal aanpassing van de protocollen naar verwachting een 
positief effect hebben op de economische ontwikkeling van het gebied, 
investeringen stimuleren en duidelijkheid scheppen voor het 
bedrijfsleven over invoerrechten.

De Raad, waaronder Nederland, heeft naar aanleiding van de Hofuitspraak 
de Commissie een mandaat verleend om het associatieakkoord aan te 
passen, zodat het wel van toepassing kan zijn op de Westelijke Sahara. 
Het kabinet is van mening dat de Commissie alle redelijke en haalbare 
stappen heeft ondernomen om de instemming van de bevolking van de 
Westelijke Sahara te verkrijgen.

De Commissie en EDEO hebben het onderhandelingsresultaat aan de Raad 
voorgelegd met voorstellen voor Raadsbesluiten tot ondertekening en 
sluiting van het akkoord. Op verzoek van een aantal lidstaten, waaronder 
Nederland, heeft de Juridische Dienst van de Raad een advies 
uitgebracht. Het betreft een gerubriceerd document, dat enkel in 
vertrouwen met uw Kamer kan worden gedeeld. Het valt niet uit te sluiten 
dat het EU-Hof wordt gevraagd om zich te buigen over de Raadsbesluiten 
tot ondertekening en sluiting van dit akkoord.

Het kabinet stelt dat de Europese Commissie alle redelijke en haalbare 
stappen heeft ondernomen om de instemming van de bevolking van de 
Westelijke Sahara te verkrijgen. Maar uit reacties en artikelen van 
vertegenwoordigers van de oorspronkelijke, deels naar kampen in andere 
landen gevluchte bewoners, blijkt dat die instemming ontbreekt. Hoe 
kijkt de minister hiernaar, vragen de leden van de SP-fractie? Dan is 
toch niet voldaan aan de voorwaarden die het internationaal recht stelt? 
Zijn de vluchtelingen in de kampen überhaupt geraadpleegd over de 
plannen van de EU?

     20. Antwoord van het kabinet:

De Commissie is voortvarend te werk gegaan om het consultatieproces zo 
goed mogelijk te volbrengen. Hiertoe is een brede groep 
vertegenwoordigers en belangenorganisaties, inclusief Front Polisario, 
geconsulteerd. Het overgrote deel van de geconsulteerde partijen hebben 
hun visie gedeeld met de Commissie, slechts enkele groepen hebben niet 
deelgenomen. Het kabinet is van mening dat de Commissie alle redelijke 
en haalbare stappen heeft ondernomen om de instemming van de bevolking 
van de Westelijke Sahara te verkrijgen.

De leden van de SP-fractie vragen de minister ook in te gaan op de 
handel tussen Nederland en de Westelijke Sahara, waaronder de inkoop van 
zout waar eerder vragen over zijn gesteld. Hoe omvangrijk is de handel 
met de Westelijke Sahara en welke producten betreft dit? Hoe wordt 
voorkomen dat ten onrechte voordelige tarieven gelden en hoe wordt 
voorkomen dat producten uit de Westelijke Sahara in winkels terechtkomen 
met onjuiste herkomstaanduiding, namelijk alsof het afkomstig is uit 
Marokko? Kan de minister ook aangeven of in het verleden Nederlandse 
bedrijven zijn aangesproken vanwege handel in producten uit de 
Westelijke Sahara? Zo nee, waarom niet?

     21. Antwoord van het kabinet:

Er worden geen gegevens bijgehouden over de handel tussen Nederland en 
de Westelijke Sahara. Producten die voornamelijk worden geëxporteerd uit 
de Westelijke Sahara naar de EU zijn landbouwproducten (tomaten en 
meloenen), visserijproducten en fosfaten. In het rapport van de 
Commissie bij de concept-Raadsbesluiten worden enkele schattingen 
gemaakt over handel tussen Westelijke Sahara en de EU en mogelijke 
besparingen op invoerrechten door aanpassing van de protocollen bij het 
Associatieakkoord. Voor export van tomaten in 2016 gaat het naar 
schatting om € 6.6 miljoen aan invoerrechten over een totaal bedrag van 
€ 65 miljoen.

Wanneer douaneautoriteiten van EU-lidstaten twijfelen over de oorsprong 
van een product met oorsprongsaanduiding Marokko, vragen deze bij de 
Marokkaanse autoriteiten om verificatie. De Nederlandse douane doet dit 
op basis van risicoprofilering.

Verantwoordelijkheid voor een juiste herkomstaanduiding ligt bij het 
bedrijfsleven. Consumenten mogen niet misleid worden, ook niet met 
betrekking tot de herkomst van een product. Consumenten kunnen een 
klacht indienen bij de Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) wanneer zij 
vermoeden dat er sprake is van misleiding ten aanzien van de herkomst 
van een product.

Het bedrijfsleven wordt gewaarschuwd bij het doen van investeringen en 
zaken in de Westelijke Sahara (onder andere via de website van de 
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) over de risico’s die dat met 
zich meebrengt, in het bijzonder ten aanzien van correcte etikettering 
en herkomstaanduiding voor producten uit de Westelijke Sahara. Daarnaast 
verwacht de Nederlandse overheid van bedrijven die internationaal 
ondernemen dat zij maatschappelijk verantwoord ondernemen volgens de 
OESO-richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen en UN Guiding 
Principles on Business and Human Rights. In dit kader is de overheid met 
bedrijven in gesprek gegaan over de noodzaak tot correcte 
herkomstkaanduiding.