[West-Sahara] Inbreng GroenLinks Opzegging verdrag met Marokko

Frank fwillems op antenna.nl
Di Feb 16 18:17:57 CET 2016


Groen Links wil het verdrag met Marokko niet opzeggen. Bij monde van
mevrouw Strik, die in haar verklaring met een grote boog om West-Sahara
heenloopt. Moeten we dan toch concluderen dat Groen Links voor de
Sahrawi minder waard is dan de PVV?

Frank


https://groenlinks.nl/nieuws/hoog-spel-met-marokko

Inbreng GroenLinks
Opzegging verdrag met Marokko

Voorzitter,

Er is al heel wat tijd gaan zitten in de pogingen tot aanpassing van het
sociaal zekerheidsverdrag  en Akkoord met Marokko. Tijd in de ambtelijke
voorbereiding, adviezen van de uitvoeringsorganisaties, onderhandelingen
en politieke debatten. Dit kabinet laat daarmee zien dat hem veel aan
gelegen is om een einde te maken aan de export van uitkeringen, een
afspraak die in het regeerakkoord van Rutte I was gemaakt. Obstakels die
daaraan in de weg staan, moeten desnoods maar uit de weg worden geruimd.
Ook als dat betekent dat we een samenwerkingsverdrag moeten opzeggen met
een land waarmee we hoe dan ook heel veel mee te maken zullen houden.
Dat zo’n 350.000 inwoners van Nederland de Marokkaanse nationaliteit
bezitten is één van de redenen. Verder wijst de minister terecht op het
belang van een goede samenwerking vanwege de strategisch ligging van het
land. De teneur van de beantwoording van de minister is eigenlijk: we
gaan het verdrag nu wel opzeggen met Marokko, maar dat doen we eigenlijk
vooral als drukmiddel om Marokko in onze richting te bewegen. Want we
willen de goede samenwerking in stand houden. Voorzitter, onze fractie
vindt dat het kabinet hoog spel speelt als het echt geeft om de goede
relatie met Marokko. En dat het kabinet miskent dat Nederland al voor de
nodige irritaties heeft gezorgd op dit terrein. Eerst al met de
invoering van het woonlandbeginsel, daarmee alle juridische adviezen
negerend. De rechter heeft dit uiteindelijk moeten terugdraaien.
Vervolgens nu met de opzegging van het verdrag. Het is in die context
aanmatigend om nu de bal bij Marokko te leggen, en daarmee de indruk te
wekken dat die verdragspartij zich onverantwoord gedraagt door niet
zonder meer met een aanpassing akkoord te gaan. Uiteraard was de eis van
Marokko onacceptabel om de reikwijdte uit te breiden naar de Westelijke
Sahara. Maar het voorliggende voorstel wat al in mei vorig jaar is
ingediend, is niet het onvermijdelijke gevolg van de eis die Marokko het
afgelopen najaar tijdens de onderhandelingen heeft ingebracht.

Het debat in de Tweede Kamer draaide steeds om de opties
dooronderhandelen totdat een aanpassing is bereikt of opzegging. Mijn
fractie wenst nadrukkelijk ook een derde optie open te houden namelijk
houden wat we nu hebben. Voor een aanpassing zullen beide partijen het
eens moeten worden. Het is Nederland die een aanpassing wil, en die
Marokko daartoe bereid moet zien te krijgen. Is echt het stadium al
bereikt dat dat niet gaat lukken? Daarvan is mijn fractie niet
overtuigd. Opzeggen betekent definitief opgeven, en dat is een enorm
grote stap. Alsof we geen tijd te verliezen hebben en daarom met onze
rug tegen de muur staan: we moeten nu wel opzeggen, Marokko heeft zijn
kans gehad.

Maar voorzitter, mijn fractie ontgaat deze haast en de noodzaak om nu
zo’n onomkeerbare stap te zetten. Uit de stukken zijn wij verre van
overtuigd geraakt dat die noodzaak er is. De politieke keuze om de
export van uitkeringen zoveel mogelijk te beperken is al gemaakt. Maar
dat neemt niet weg dat je ten aanzien van elk land een zelfstandige
afweging moet maken of die keuze moet prevaleren boven andere belangen
en voordelen. Een politieke keuze of een beleidsdoel, zoals de minister
het noemt, moet toch geen blinde uitvoering tot gevolg hebben. We hebben
nog namelijk veel andere beleidsdoelen die we willen realiseren.

Dus de vraag is vooral hier: wat staat er op het spel? Wat hebben we te
winnen en wat te verliezen bij het opzeggen van de twee verdragen met
Marokko?

Laten we naar de feitelijke opbrengst kijken. Als we ervan uitgaan dat
het EU Associatiebesluit met Marokko dit jaar in werking treedt, waarmee
het recht op export van een aantal uitkeringen weer herleeft, dan heeft
de opzegging alleen gevolgen voor de kinderbijslag, het kindgebonden
budget, de Toeslagenwet en de dekking onder de Zorgverzekeringswet. En
dan gaat het alleen nog om nieuwe situaties, niet om de rechten die nu
al bestaan.
Kijken we naar het aantal kinderen in Marokko voor wie het recht op
kinderbijslag en kindgebonden budget geldt, dan hebben we het over ruim
3000 kinderen. Twintig jaar geleden was dit aantal ruim tien keer zo
hoog. Die drastische afname zal zich alleen nog maar verder voortzetten.
Het kabinet gaat uit van 150 nieuwe gevallen per jaar, en over tien jaar
zullen het misschien nog enkele tientallen kinderen zijn. In goed
Nederlands voorzitter: dit gaat toch nergens over.
Het aantal mensen dat een uitkering heeft op grond van de Toeslagenwet
bedraagt 400. Ook hier gaat het bij de berekening van de besparing om de
nieuwe situaties na 1 januari volgend jaar. Hoeveel nieuwe aanvragen
zijn volgens de minister te verwachten? Is er ook hierbij sprake van een
daling van aantal uitkeringsgerechtigden? Ten aanzien van het inroepen
van de zorg bij een tijdelijk verblijf in Marokko gaat het Zorginstituut
uit van 1700 nieuwe aanvragen per jaar.
De minister schat het besparingsbedrag op 17,5 miljoen euro per jaar, en
mijn fractie wil daarbij nog graag weten of hij daarbij voldoende
rekening heeft gehouden met dalende tendensen.
Daar tegenover staat het nadeel van het wegvallen van controles op
vermogen en de rechtmatigheid van uitkeringen en van de medische
keuringen. Aangezien de overige uitkeringen op grond van het
Associatiebesluit wel doorlopen maar het besluit zelf niet de controles
regelt, snijdt de regering zich met de opzegging van het verdrag diep in
de vingers. Het ontbreken van controles zal een deel van de toch al
kleine besparing met in elk geval 1,2 miljoen euro weer teniet doen. Als
we alle inspanningen meetellen die met de onderhandelingen en opzegging
gemoeid zijn, houden we nog minder voordeel over.

De nadelen zijn echter wel duidelijk en verontrustend. Marokko heeft al
laten weten de opzegging als een ‘onvriendelijke daad’ uit te leggen en
de consequenties daarvan hebben we al gemerkt. Marokkaanse vreemdelingen
werden uit vreemdelingendetentie ontslagen bij gebrek aan perspectief op
uitzetting. Ook op de vele andere beleidsterreinen riskeren we een
beschadiging van de samenwerkingsrelatie. Denk aan de samenwerking op
het gebied van Nederlanders in gevangenissen in Marokko,
strafrechtelijke samenwerking waaronder ook terrorismebestrijding,
deradicalisering, migratie, maar ook thema's als integratie en cultuur.
Ook als die samenwerking op basis van andere overeenkomsten plaatsvindt,
kan de uitvoering van die afspraken wel degelijk last ondervinden van
een verslechterde relatie. Grotendeels blijft samenwerking afhankelijk
van politieke wil. Meent de minister nu werkelijk dat het halen van dat
ene beleidsdoel (nl beëindiging export) belangrijker is dan alle andere
beleidsdoelen? Graag toch nog een uiteenzetting, want die afweging heeft
de minister nog steeds niet inzichtelijk gemaakt. En heeft de regering
hierbij ook aan belangen van anderen gedacht, zoals de in Nederland
wonende Marokkaanse burgers die vanwege hun banden met dat land ook
schade kunnen ondervinden van een verslechterde samenwerking?
De Sociale Verzekeringsbank verwacht bovendien een grote hoeveelheid
procedures over de feitelijke woonplaats van een kind. Straks zal er,
anders dan nu, naar de omstandigheden moeten worden beoordeeld wat de
feitelijke woonplaats is van het kind. Er zal met bewijzen moeten worden
gewerkt om het al dan niet toekennen van kinderbijslag te onderbouwen,
deze beslissingen zullen bezwaar- en beroepsprocedures uitlokken. Veel
administratieve kosten en lasten, voor overheid en voor burgers.


En hoe zit het met de administratieve lasten ten aanzien van de
uitkeringen die op grond van het Associatiebesluit herleven? Hoe zeker
kunnen we ervan zijn dat het Associatiebesluit in werking is getreden op
het moment dat de verdragen met Marokko komen te vervallen? We zijn
inmiddels al in 2016, dus kan de minister wat preciezer schetsen wat er
de komende maanden gaat gebeuren op EU niveau, en wat de verwachting is
van de inwerkingtredingsdatum? En als die datum later ligt, wat betekent
dat voor de rechten op grond van de ANW, WIA, WAO en
ouderdomspensioenen? Wat betekent dat voor de aanvragen die tussen deze
twee momenten in worden ingediend? Worden die pas toegekend nadat het
Associatiebesluit in werking is getreden? Graag een toelichting op de
verschillende scenario’s die kunnen ontstaan door de timing van beide
processen. Mijn fractie had het vanwege deze onzekerheden verstandiger
gevonden om met opzegging te wachten tot de inwerkingtreding van het
Associatiebesluit. Maar dit kabinet heeft haast. Zoveel haast, dat ook
de Eerste Kamer met bloedspoed dit wetsvoorstel moet behandelen. Waar de
Eerste Kamer bij andere wetgeving rekening houdt met een termijn van
acht weken voor het mogelijk inroepen van de Wet raadgevend referendum,
werden wij nu dringend verzocht om maar liefst ruim vier maanden vóór
inwerkingtreding te stemmen over dit wetsvoorstel. Bij andere
referendabele wetten wordt toch ook niet gerekend tot en met de tweede
ronde van een eventueel initiatief tot een raadgevend referendum? Mijn
fractie ontgaat het onderscheidend criterium ten aanzien van andere
wetsvoorstellen. Hoeveel tijd heeft de minister precies nodig voor een
Koninklijk Besluit tot inwerkingtreding vóór 1 juli?

Kortom voorzitter, mijn fractie vindt de weg die dit kabinet inslaat een
onverstandige en vreest dat dit wetsvoorstel meer kapot zal maken dan
ons lief is. Hopelijk komt de minister nog tijdig bij zinnen.




Meer informatie over de West-Sahara maillijst