[West-Sahara] Foute etiketten goedgepraat

[Frank Willems]

Geachte Voorzitter,

Hierbij bied ik u, mede namens de Minister voor Buitenlandse Handel en
Ontwikkelingssamenwerking, de Staatssecretaris van Economische Zaken en de
Staatssecretaris van Financiën, de antwoorden aan op de schriftelijke
vragen gesteld door het lid van Bommel over etikettering van producten uit
de Westelijke Sahara. Deze vragen werden ingezonden op 11 oktober 2013 met
kenmerk 2013Z19542.

De Minister van Buitenlandse Zaken

Frans Timmermans



Antwoorden van de Minister van Buitenlandse Zaken op vragen van het lid
van Bommel (SP) over etikettering van producten uit de Westelijke Sahara.

Vraag 1
Kunt u aangeven wat het beleid van de Europese Commissie is met betrekking
tot regelgeving betreffende de etikettering van producten en specifiek van
tomaten uit de Westelijke Sahara?

Antwoord
Regelgeving met betrekking tot etikettering van levensmiddelen is geregeld
in de richtlijn 2000/13/EG en het Warenwetbesluit Etikettering
Levensmiddelen. Voor tomaten en ook de etikettering daarvan gelden voor
lidstaten en derde landen nog aanvullende en algemeen geldende regels die
zijn opgenomen in de verordening 1234/2007 in combinatie met verordening
543/2011. De Europese Commissie heeft inzake de etikettering van
levensmiddelen (inclusief groenten en fruit) geen specifieke regelgeving
voor producten uit de Westelijke Sahara opgesteld.

Vraag 2
Is het waar dat de Europese Commissie toestaat dat producten uit de
Westelijke Sahara als zijnde afkomstig uit Marokko worden gelabeld,
waardoor gebruik gemaakt kan worden van preferentiële tarieven? Indien
neen, wat zijn dan de feiten? Is het waar dat er een aparte land code
bestaat voor producten uit de Westelijke Sahara? Indien neen, waarom niet?

Antwoord
Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen de regelgeving inzake de
etikettering van levensmiddelen en de regelgeving inzake de toepassing van
preferentiële tarieven. Zie voor het beleid van de Commissie en bestaande
regelgeving inzake etikettering, het antwoord op vraag 1.

Het EU Marokko Associatieakkoord en het landbouwprotocol bevatten geen
rechtstreekse verwijzing naar de Westelijke Sahara, maar staan niet in de
weg aan toepassingen ervan op de Westelijke Sahara. Het internationaal
recht beschouwt activiteiten gerelateerd aan natuurlijke hulpbronnen door
een gezag uitvoerend bestuur in een niet zichzelf besturend gebied als
rechtmatig, voor zover de activiteiten niet worden ondernomen ten koste
van de behoeften en belangen van de oorspronkelijke bevolking van het
gebied. De rechtmatigheid hangt af van de wijze waarop deze verplichting
door Marokko, dat feitelijk gezag uitoefent in de Westelijke Sahara, wordt
geïmplementeerd.

De Europese Unie en de Westelijke Sahara hebben geen vrijhandelsverdrag
afgesloten en de Europese Unie heeft voor de Westelijke Sahara ook geen
unilaterale regeling getroffen. Er bestaat inderdaad ten behoeve van de
douaneprocedures een EU-landencode voor producten uit de Westelijke
Sahara, t.w. "EH".

Vraag 3
Kunt u aangeven waarom het kabinet nog steeds beziet of een
etiketteringsadvies (net als met betrekking tot producten uit illegale
nederzettingen in bezet Palestijns gebied) betreffende de Westelijke
Sahara nodig is? Waarom zou een dergelijk advies hier mogelijk niet nodig
zijn?

Vraag 4
Kunt u toelichten in hoeverre de situatie met betrekking tot de Westelijke
Sahara verschilt van die van de bezette Palestijnse gebieden, met name
waar het gaat om internationale consensus over de
internationaalrechtelijke status van beide gebieden? Waarom heeft dit
mogelijk gevolgen voor zaken betreffende consumentenmisleiding?

Antwoord 3, 4
Bij de beoordeling van de opportuniteit van een etiketteringsadvies met
betrekking tot producten uit de Westelijke Sahara hanteert het kabinet als
uitgangspunt dat een EU-brede aanpak dient te worden nagestreefd. In de
discussie speelt een rol dat de Westelijke Sahara een
niet-zichzelf-besturend gebied is als bedoeld in het Handvest van de
Verenigde Naties. Het verschil in vergelijking met de situatie in de
Palestijnse Gebieden zit met name in het feit dat er de afgelopen jaren
veel minder aandacht is geweest voor de Westelijke Sahara, waardoor er
minder consensus bestaat ten aanzien van de beleidsmatige en juridische
implicaties van de internationaalrechtelijke status van de Westelijke
Sahara als niet-zichzelf besturend gebied.

Vraag 5
Kunt u aangeven wat er sinds augustus 2012, toen over dit onderwerp
eveneens schriftelijke vragen werden gesteld, concreet is gedaan om een
einde te maken aan de misleiding over de oorsprong van producten uit de
Westelijke Sahara?

Antwoord
Het kabinet hecht belang aan duidelijkheid over de oorsprong c.q. herkomst
van producten. Nederland heeft dan ook bij de Europese Commissie
aangedrongen op meer duidelijkheid ten aanzien van de oorsprong en
herkomst van producten uit de Westelijke Sahara, zodat consumenten correct
kunnen worden geïnformeerd. De Commissie heeft te dien aanzien nog geen
initiatieven genomen.
Zie ook het antwoord op vraag 3 en 4.