[Vredeslijst] Nederland in 2017 zevende grootste wapenexporteur ter wereld

[Stop Wapenhandel - Mark Akkerman]

Nederland in 2017 zevende grootste wapenexporteur ter wereld

Persbericht – Amsterdam, 20 september 2018 – Vorig jaar was Nederland de 
zevende grootste wapenexporteur ter wereld en werd voor ruim 800 miljoen 
euro aan wapenexportvergunningen afgegeven. Het Nederlands 
wapenexportbeleid is over het algemeen transparant en gericht op 
Europese harmonisatie. Maar Europa wordt ook als schaamlap gebruikt: als 
er geen Europese consensus is wordt het beleid niet aangescherpt. Dat 
schrijft Stop Wapenhandel in het vandaag verschenen rapport Nederlandse 
wapenexport, beleid en vergunningen 2017. Het rapport gaat vergezeld van 
een interactieve 'Wapenexportkaart', waarop te zien is waar Nederlandse 
wapenexporten sinds 1997 naar toe zijn gegaan.

Het aantal afwijzingen van vergunningaanvragen in 2017 bedroeg 15. De 
afgelopen jaren is het Nederlands wapenexportbeleid voor een aantal 
bestemmingslanden streng toegepast. Toch bleven ook in 2017 wapens 
uitgevoerd worden naar mensenrechtenschenders. Onder meer Colombia, 
Egypte, Indonesië, Maleisië, Pakistan, Thailand, Turkije en Turkmenistan 
stonden op de klantenlijst voor Nederlandse wapens. Nederland zou geen 
wapens moeten leveren aan landen waar mensenrechten worden geschonden, 
zeker niet als daarbij de krijgsmacht betrokken is.

Bijna de helft van de ongeveer 1.300 militaire exportvergunningen van 
2017 heeft betrekking op onderdelen van wapens die in andere landen 
worden ingebouwd in grote systemen. Hierover wordt gebrekkig 
gerapporteerd, rapportage zou op zijn minst meer inzicht moeten geven 
voor welke specifieke wapensystemen de componenten worden verkocht. Een 
buitenlands wapenbedrijf dat Nederlandse militaire onderdelen 
assembleert tot een groter wapensysteem kan dit ongecontroleerd 
exporteren naar gevoelige bestemmingen, omdat Nederland de controle 
hierop uit handen geeft. Dit speelt bijvoorbeeld bij het nieuwe 
gevechtsvliegtuig F-35 (JSF), waar Nederland aan mee produceert maar 
waarbij de Verenigde Staten bepalen aan wie het verkocht wordt. Dat 
kunnen ook klanten zijn waar Nederland zelf niet aan zou willen leveren.

Het toestaan in 2017 van de grootschalige doorvoer van munitie uit 
Tsjechië via Rotterdam naar El Salvador en Togo, nota bene midden in een 
periode van interne onrust en veel politiegeweld, is onbegrijpelijk.

Export naar Jordanië van door de luchtmacht afgestoten F16's blijft 
omstreden, mede vanwege de betrokkenheid bij de oorlog in Jemen. 
Inmiddels treffen bezuinigingen onder leiding van het IMF de uitgaven 
van Jordaanse gezinnen, maar niet de militaire uitgaven. Het is de vraag 
of dat bevorderlijk is voor de stabiliteit van het land.

Als een embargo tegen Saoedi-Arabië was ingesteld had de regering een 
instrument gehad om de export tegen te houden van 
SOTAS-communicatiesystemen van Thales voor Saoedische tanks. Los daarvan 
had het bedrijf zijn eigen verantwoordelijkheid moeten nemen en niet 
moeten leveren aan een land dat tanks inzet in Jemen.

Op de nieuwe Wapenexportkaart, die is ontwikkeld in samenwerking met 
Geodan, is één oogopslag te zien naar welke landen vanuit Nederland 
wapens uitgevoerd zijn sinds 1997. Voor elk jaar is zo snel te 
achterhalen waar Nederlandse wapens heen gegaan zijn en voor welke 
waarde.

---

Het rapport 'Wapenexport in 2017' is te vinden op 
www.stopwapenhandel.org
De wapenexportkaart is te bereiken via 
http://stopwapenhandel.org/wapenexportkaart