[Vredeslijst] Kerk en Vrede roept het Westen op niet militair te interveniëren

[Jan Schaake]

Kerk en Vrede roept het Westen op niet militair te interveniëren

Op 17 maart heeft de VN veiligheidsraad een resolutie aangenomen waarin
het de lidstaten van de VN wordt toegestaan om “alle noodzakelijk
maatregelen te treffen” (VN jargon voor: “met militaire middelen in te
grijpen”) om burgers en grondgebied in Libië te beschermen tegen een
dreigende aanval door de regeringstroepen die Kadhafi trouw zijn gebleven.
Naar verluid zullen een aantal NAVO-lidstaten binnenkort van deze
toestemming gebruik maken en daadwerkelijk ingrijpen.

Vanuit Kerk en Vrede zouden we ook graag zien dat al het mogelijke gedaan
zou worden om de in opstand gekomen burgerbevolking te beschermen tegen
het geweld dat de Libische gevechtstroepen reeds tegen hen hebben ingezet
en zullen gaan inzetten. We realiseren ons echter ook dat een militaire
interventie om dit te verhinderen ook slachtoffers maakt waarbij eerdere
ervaringen ons leren dat slachtoffers onder de burgerbevolking en een
verdere escalatie van het geweld bepaald niet uitgesloten kunnen worden.

Aldoende zien we ons voor het duivelse dilemma geplaatst welhaast te
moeten kiezen tussen doden aan de ene kant of doden aan de andere kant,
waarbij de kanten in de praktijk minder scherp afgebakend zullen zijn dan
een simpele tweedeling tussen opstandelingen en gevechtstroepen doen
vermoeden. Het is evenwel een illusie te denken dat een militaire
interventie zoals die thans wordt voorgestaan het geweld in Libië
onmiddellijk zal stoppen. De kans is zelfs heel wel aanwezig dat de strijd
zich zal verhevigen en ook zal verlengen.

Bovendien is de beslissing om nu militair te interveniëren het resultaat
van politiek falen van de internationale gemeenschap die zich de afgelopen
weken weinig eenduidig en doortastend heeft opgesteld als het gaat om
andere, politieke en economische drukmiddelen. Illustratief in dit verband
is dat in dezelfde VN resolutie waarin het militair ingrijpen wordt
toegestaan nog een aantal economische sancties worden afgekondigd zodat
het militair ingrijpen bepaald nog niet het laatste middel was.

Het momentum van deze resolutie lijkt ons met name ingegeven door het feit
dat Kadhafi de afgelopen dagen de ontwikkeling van de strijd heeft weten
om te draaien en inmiddels aan de winnende hand leek te zijn. Door juist
nu in te grijpen laadt het Westen de verdenking op zich om toch vooral uit
eigenbelang te interveniëren en niet vanuit het belang van de Libische
bevolking. Met name Europa zit niet te wachten op een hernieuwde relatie
met Kadhafi over olie- en gastoevoer en het tegenhouden van vluchtelingen.

Het optreden tegen Libië staat eveneens in schril contrast tot het
nauwelijks waarneembare protest tegen de militaire interventie van
Saoedi-Arabië en andere Golfstaten om de opstand in Bahrein de kop in te
helpen drukken. Onze wapenleveranties aan die landen gaan vooralsnog ook
gewoon door.

Te vrezen valt dat deze nieuwe stap in de militarisering van de opstanden
in de Arabische wereld, waarbij het Westen zich bovendien aan de zijde van
de opstandelingen schaart die er hierdoor gemakkelijker van beticht kunnen
en ook zullen worden partijgangers van het Westen te zijn, de nekslag van
de Arabische Lente zal vormen.

De beoogde positieve gevolgen van een militaire interventie op de korte
termijn, zullen, naar wij inschatten, op de lange termijn vooral negatief
uitpakken.

Daarom roepen wij het Westen op geen gebruik te maken van het gisteren
verkregen VN-mandaat en zich te beperken tot politieke en economische
middelen om Kadhafi ervan te weerhouden nog meer geweld tegen zijn eigen
bevolking in te zetten.