[Vredeslijst] VN-resolutie over openheid verarmd uranium is een stap in de goede richting

[Merijn de Jong]

VN-resolutie over openheid verarmd uranium is een stap in de goede richting

IKV Pax Christi is verheugd over de steun die Nederland donderdag gaf aan een resolutie die oproept tot transparantie over het gebruik van verarmd uranium. Deze motie van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties roept  gebruikers van verarmd uranium munitie op om transparantie te geven over hoe veel munitie er op welke plaatsen is gebruikt. Deze openheid moet leiden tot snellere opruiming van besmette gebieden  waarmee  verdere blootstelling van burgers aan verarmd uranium wordt voorkomen. 

IKV Pax Christi is als bestuurslid van de Internationale Coalitie tegen Verarmd Uranium al geruime tijd actief op dit dossier en is verheugd met de resolutie. 148 landen stemden in met deze nieuwe resolutie, een toename in vergelijking met de vorige stemming in 2008.  Dit is een duidelijk signaal dat meer transparantie over gebruik van verarmd uranium gewenst is. 
De oproep tot transparantie komt voort uit toenemende zorgen over de weigering van de Verenigde Staten om openheid te geven over de minstens 400.000 kilo verarmd uranium munitie die ze in 1991 en 2003 verschoten. De Verenigde Staten hebben sindsdien geen data vrijgegeven over hun gebruik van deze munitie. In totaal stemden 4 landen tegen de resolutie: de Verenigde Staten, Frankrijk, Groot-Brittannie en Israel. Zij betogen dat het vrijgeven van deze informatie een zaak van de gebruikers zelf is op een tijd en manier die hen het beste uitkomt. Burgers en niet-gouvermentele organisaties in getroffen gebieden in Basra en Falluja, Irak, denken daar anders over en leven al jaren in onzekerheid. 

Nederland stemde in met de resolutie, maar met de aantekening dat zij liever spreekt van possible consequences in plaats van pontential hazards. Nederland neemt hiermee de aanbevelingen van internationale organisaties niet over. De Wereldgezondheids Organisatie, heeft het in haar rapport aan de Algemene Vergadering over potential health effects. en het United Nations Environment Program, roept zelfs op tot het instellen van het voorzorgsprincipe ten einde verdere verontreiniging van het milieu te voorkomen.

IKV Pax Christi ziet de motie als een stap in de goede richting, maar pleit voor een moratorium op het gebruik van verarmd uranium totdat er voldoende lange termijn onderzoek is gedaan naar de effecten van verarmd uranium op de gezondheid en het milieu. Dit onderzoek kan pas goed uitgevoerd worden als specifieke vuurcoördinaten en hoeveelheden van verschoten verarmd uranium worden verstrekt aan onderzoekers en overheden. Tot nu toe is dat nog nauwelijks gebeurd. 
Wim Zwijnenburg, IKV Pax Christi: "Het gebruiken van licht radioactief afval in munitie gaat de logica van het gezonde verstand te boven. Burgers in conflicten zitten nog decennia opgescheept met dit probleem, terwijl de gebruikers van deze munitie hun verantwoordelijkheden ontlopen."Nederland erkent de noodzaak van verder onderzoek. IKV Pax Christi hoopt dat Nederland deze woorden omzet in daden en intiatieven zal steunen voor verder onderzoek in Irak en de Balkan. 
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Noot voor de pers, niet voor publicatie:
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Merijn de Jong, IKV Pax Christi via dejong op ikvpaxchristi.nl of 06-53221120

Meer informatie over dit dossier en de standpunten van IKV Pax Christi vindt u hier:  http://www.ikvpaxchristi.nl/themas_veiligheid_en_ontwapening_verarmd_uranium.htm

Verarmd uranium is een reststof van uraniumverrijking, die onder andere wordt gebruikt in anti-tankmunitie. De stof is radioactief en chemisch toxisch. Na inslag kan verarmd uranium als fijnstof in de lucht terecht komen en ernstige gezondheidsschade veroorzaken. Structureel onderzoek naar de gevolgen is tot nu toe uitgebleven. Onderzoek uit laboratoria wijst echter uit dat er potentie is voor het aantasten de celstructuur door alfa-straling en chemische giftigheid, wat verarmd uranium een carcinogeen maakt. Tevens is in laboratoriumonderzoek aangetoond dat het kan leiden tot geboorteafwijkingen door beschadiging van DNA. 
Het is noodzakelijk om lange termijn epidemiologisch onderzoek te doen in besmette gebieden om duidelijkheid te krijgen over de blootstelling van burgers aan deze munitie.  

Verarmd uranium munitie is gebruikt in Bosnië-Herzegovina, Servië, Montenegro (1995) Kosovo (1999), Irak (1991,2003, 2004) door zowel Britse als Amerikaanse troepen. Verder zijn er sterke aanwijzingen dat het gebruikt is door de Russen in Afghanistan in de jaren '80 en door de Amerikanen in Somalië in 1993. Van 18 landen is het bekend dat zij beschikken over verarmd uranium in hun arsenaal. Nederland beschikt niet over deze munitie. 

IKV Pax Christi werkt al geruime tijd intensief samen met de International Coalition to Ban Uranium Weapons (ICBUW) om het gebruik van deze munitie aan banden te leggen gezien de wetenschappelijke onzekerheid over de effecten van deze munitie op de gezondheid en het milieu. Tot nu heeft alleen België een verbod in gesteld op het gebruik, de productie en het investeren in de productie van verarmd uranium. Momenteel liggen er ook voorstellen in het parlement van Ierland, Costa Rica en Nieuw-Zeeland om verarmd uranium te verbieden. IKV Pax Christi werkt samen met andere ngo's en ICBUW aan het opzetten van verder onderzoek in getroffen gebieden en het agenderen van de discussie binnen diverse internationale fora zoals de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties en het aangaan van discussie met staten over verdere stappen om het gebruik van verarmd uranium aan de kaak te stellen.